Jeker Maastricht en België

De Jeker ontspringt in, en stroomt grotendeels door, België. Alleen de laatste 5 km liggen op Nederlandse bodem. Om grote hoeveelheden regenwater beter te kunnen afvoeren, zijn verscheidene maatregelen, zoals rivierverbreding, getroffen. Daarnaast is er langs de rivier ruimte gemaakt voor natuur en is er aandacht gegeven aan karakteristieke landschappelijke patronen zoals de meanders.
De Jeker is een grensoverschrijdende rivier. Waterschap Roer en Overmaas heeft in overleg met de gemeente Maastricht en de provincie Limburg randvoorwaarden opgesteld voor de verruiming en de inrichting van het gedeelte Jeker op Nederlands grondgebied. In het waterbeheersplan wordt de Jeker aangeduid als een watersysteem met een specifiek ecologische functie. In de structuurvisie Maastricht 1990-2000, worden naast de ecologische en landschappelijke aspecten ook de recreatieve aspecten van het Jekerdal genoemd. Rekening houdend met alle van belangzijnde aspecten is in overleg met de betrokken instanties een integraal (her)inrichtingsplan voor de Jeker opgesteld.

Vanaf de Belgische grens tot aan de Maas is de rivier verbreed. De Jeker meandert, daar waar geen huizen en wegen in de weg staan, door het landschap. Om de obstakels voor vissen (groot bodemverval, sluizen en watermolens) op te heffen zijn tal van maatregelen getroffen: de bodem is, waar nodig, opgevuld met grond en bij watermolens en sluizen zijn bypasses gemaakt. Daarnaast worden stapelmuren aangebracht.

Benedenstrooms van de St. Pieterstraat is ter hoogte van de Leeuwenmolen een visoptrekvoorziening aangelegd, die ervoor zal zorgen, dat de Jeker vanaf de Maas tot aan de Belgische grens optrekbaar/passeerbaar voor vis en andere watergebonden organismen is. Bij de uitmonding van de noordelijke Jeker in de Jeker (ter hoogte van Helpoort), bevindt zich een voetbrug met daaraan vast een afsluitwerk (spindelschuif).

Met deze schuif wordt de noordelijke Jeker bij hoogwater Maas afgesloten, waardoor de binnenstad van Maastricht geen overlast ondervindt van hoge maaswaterstanden. Omdat de bestaande schuif een enkele afsluiter is, voldoet dit kunstwerk niet aan de hedendaagse strengere normen voor afsluitwerken. Daarom wordt deze brug met schuif vervangen door een nieuwe brug met een dubbele afsluitconstructie.